Filmovi o novinarstvu koje bi svi trebali pogledati
Predlog filmova o novinarima i novinarstvu koje preporučujemo za gledanje a povodom Svetskog dana slobode medija.
- All the President’s Men (1976)
Originalni naslov: All the President’s Men
Režija: Alan J. Pakula
Glumci: Robert Redford, Dustin Hoffman, Jack Warden, Boyd Holbrook
Ko je na udaru novinarskog pera: Richard Nixon i bliski saradnici
Sinopsis: Novinari “The Washington Posta” Bob Woodward i Carl Bernstein otkrivaju detalje skandala Watergate koji je doveo do ostavke predsjednika Richarda Nixona. U pitanju je ostvarenje koje odlično prikazuje značaj istraživačkog novinarstva.
Zanimljivost: Film koji je nominovan za 8, a osvojio je 4 Oskara. Ovo nije samo film o novinarstvu, ovo je jedan od najnapetijih i najzabavnijih filmova 70-ih. Mnogi ga smatraju najboljim filmom o novinarstvu ikad, i svaki film sa tematikom novinarstva se neizbežno uspoređuje s ovim vrhunskim filmom.
-
Frost/Nixon (2008)
Scenarijo: Peter Morgan,
Režija :Ron Howard
Glumci: Frank Langella, Michael Sheen i Kevin Bacon
Drama prema istinitom događaju o britanskom televizijskom novinaru Davidu Frostu (Michael Sheen) i pripremama za intervju s Richardom Nixonom (Frank Langella) koji je već bio odstupio s mesta predsednika SAD-a zbog afere Watergate.
Nixon je iznenadio javnost kad je pristao na intervju nakon tri godine tišine, 1977. godine. Međutim, taj je razgovor plaćen, Nixon je za njega dobio 600.000 dolara.
Frost je snimao intervju s veštim i neuhvatljivim političarom i istovremeno se trudio da proda materijal koji tada nije bio zanimljiv nijednoj američkoj TV kući.
Na kraju je Frostov intervju bio veliko iznenađenje.
Sir David Frost (1939.-2013.), engleski novinar i pisac, postao je poznat po svojim razgovorima s političarima.
„Frost/Nixon“ osvojio je brojne nagrade kritičara, a nominovan je je za Oskara 2009. u pet kategorija, za Zlatni globus, nagradu BAFTA itd
Kroz neverovatan dijalog između bivšeg predsednika Niksona i australijskog novinara/voditelja, kreiran je film u kom dominira osećaj neizvesnosti i tenzije. Takođe, ostvarenje služi kao dobar primer kako se priprema za komplikovan intervju.
-
The Post (2017)
The Post nema dubinu ni snagu Spotlighta, ali je ipak vrijedan gledanja zbog teme koja prethodi aferi Watergate. Nakon što insajder uzbunjivač fotokopira povjerljivu dokumentaciju o američkoj umiješanosti u Vijetnamski rat, on je prosljeđuje novinarima New York Timesa. Film ipak ne prati taj deo priče nego se fokusira na redakciju Washington Posta koja se ubrzo uključuje i dolazi do istih dokumenata – i to u trenutku dok se njihov list priprema na izlazak na berzu. Stoga je glavna dilema – objaviti informacije ili ne?
Politički triler otkriva kako je žena koja je bila na poziciji izdavača Washington Post-a, zajedno sa svojom redakcijom hrabro odlučila da prikaže takozvane Pentagon Papers. Oni su bili vezani za rat u Vijetnamu, pa se rizik isplatio. To svakako dokazuje da odvažni novinari mogu sve.
-
Spotlight (2015)
Originalni naslov: Spotlight
Režija: Tom McCarthy
Glumci: Mark Ruffalo, Michael Keaton, Rachel McAdams, John Slattery
Na udaru novinarskog pera: Katolička crkva
Sinopsis: Istinita priča o tome kako je Boston Globe razotkrio skandal zlostavljanja dece i zataškavanja unutar lokalne katoličke nadbiskupije, potresajući cielu Katoličku crkvu do temelja. Hvaljen i nagrađivan film zasnovan je na istinitoj priči koja prati nekoliko novinara lista Boston Globe. Zahvaljujući njihovoj upornosti da otkriju istinu, došlo se do zapanjujućih podataka koji govore o seksualnom zlostavljanju dece u okviru katoličke crkve.
Zanimljivost: Nominovan za 6, a osvojio 2 Oskara – najbolji film i najbolji scenarijo. Smatraju ga filmom ‘Svi predsjednikovi ljudi’ novije generacije, zbog prikaza požrtvovnosti novinara da se dokopaju istine.
-
The Paper (1994)
Originalni naslov: The Paper
Režija: Ron Howard
Glumci: Michael Keaton, Glenn Close, Robert Duvall, Marisa Tomei
Na udaru novinarskog pera: Nedužni tinejdžeri
Sinopsis: Urednik njujorških tabloida suočava se s teškim odlukama, dok se hvata u koštac s nekoliko ozbiljnih životnih izazova i primamljivom ponudom za posao. Interesantan koncept filma postavljen je tako da u jednom danu, u samo 24 časa, pratimo poslovni i privatni život nekoliko novinara. Kada otkriju da postoji mogućnost zataškavanja ubistva od strane policije, počinje detaljna istraga.
Zanimljivost: Nominovan za jednog Oskara, ovaj film se odvija tokom 24 sata u životu novinara.
-
The Insajder (1999)
Režija: Michael Mann
Scenarijo:Marie BrennerEric RothMichael Mann
Glume: Russell Crowe,Al Pacino, Christopher Plummer
Triler-drama koja je bazirana na istinitim događajima, na jednoj od najvećih poslovno-korporacijskih afera i zavera.
Film nam donosi priču o Džefriju Vigendu, naučniku zaposlenom u jedno duvanskoj kompaniji koji dobija otkaz jer se protivio nemoralnoj politici kompanije, koja je naravno svesno ugrožavala zdravlje kupaca svojih cigareta kako bi prodaja nastavila rasti. Lovel Bergman je producent emisije “60 minuta“ u televizijskoj kući CBS koji istražujući podatke o duvanskoj industriji, upoznaje doktora Džefrija. Kad shvati da on zna sve o prikrivanju podataka o štetnosti pušenja, Bergman ga počne nagovarati da nastupi u emisiji i otkrije to javnosti. No, Džefri, iako je otpušten, i dalje obavezuje ugovor o poverljivosti podataka povezanih s radom kompanije. Uprkos stalnim pritiscima i pretnjama koje ugrožavaju i njegovu porodicu odlučuje ispričati svoju priču i dati intervju Bergmanu. Međutim, nakon dosta muke CBS odbije emitovati intervju.
Događaji prikazani u filmu desavali su se 1994. godine, a osnova za scenario bila je novinarska priča izvesne Meri Brener pod naslovom „Čovek koji je previše znao“, objavljen u Vanity Fair-u.
Nakon što je film pušten u distribuciju, došlo je do raznih kontroverzi i negativnih kritika ljudi iz duvanske industrije, a pogotovo onih koji su upoznati sa slučajem i onih koji su sarađivali na filmu. Pojedini su cak optužili producentsku kuću zbog iskrivljivanja istine. Smetale su im jer je par scena, posebno scene koje su se odnosile na to da je Džefrijev život ugrožen, dok su se kasnije producenti izvinili i rekli da su te scene dorađene i preuveličavane (nafilovane) radi boljeg dramskog efekta u filmu .
7 . Korak do slave (2000)
Originalni naslov: Almost Famous
Režija: Cameron Crowe
Glumci: Billy Crudup, Patrick Fugit, Kate Hudson, Frances McDormand
Na udaru novinarskog pera: Rock band
Sinopsis: Ranih 1970-ih, srednjoškolac dobija priliku da za časopis Rolling Stone napiše priču o rock bendu u usponu dok ih prati na njihovoj koncertnoj turneji.
Zanimljivost: Film je nominovan za 4, a osvojio je jednog Oskara za najbolji originalni scenarijo. Budući da je film zasnovan na istinitim događajima scenariste i reditelja Camerona Crowea, nije čudno koliko sam film odiše nostalgijom. Film nosi savršenu poruku za sve novinare koju u filmu kaže legendarni Philip Seymour Hoffman: ‘Oni ti nisu prijatelji.’ Što je većinom i istina, svatko od vas dobije što želi – vlastitu promociju.
9. Ona je rekla (2022)
Originalni naslov: She Said
Režija: Maria Schrader
Glumci: Carey Mulligan, Zoe Kazan, Andre Braugher, Patricia Clarkson
Na udaru novinarskog pera: Harvey Weinstein
Sinopsis: Novinarke New York Timesa Megan Twohey i Jodi Kantor su zaslužne za razotkrivanje seksualnih skandala dotad moćnog holivudskog producenta Harveya Weinsteina.
Zanimljivost: Jedan od važnijih filmova u poslednje vreme koji još jednom ukazuje na vrednost dobrog i ispravnog novinarskog posla. Uz nagrađivanu glumačku postavu i temu koja se i danas provlači kroz medije, ovaj film je itekako bitno za pogledati i otvoriti oči.
-
Laku noć i sa srećom (2005)
Originalan naslov: Good night and good luck
Režija: George Clooney
Na udaru novinarskog pera: Senator iz države Viskonsin, Džozef Mekarti
Sinopsis: Pre više od 6o godina, televizijske vesti doprinele su okončanju jednog burnog poglavlja u istoriji američke politike – tokom «Hladnog rata», kada su kongresni paneli pokušavali da otkriju i uklone navodne komuniste iz sveta politike, zabave i medija. Najglasniji, a mnogi kažu i najozloglašeniji među «lovcima na veštice» bio je senator iz države Viskonsin, Džozef Mekarti.
Na svedočenjima pred senatskim komitetom, koji je prenosila nacionalna televizija, Mekarti je isleđivao osumnjičene zbog povezanosti sa komunizmom, često koristeći aluzije i navode neimenovanih izvora. Njegova taktika proizvela je novi termin u političkom rečniku – Mekartizam, ali je podršku javnosti počeo da gubi kada je jedan od pionira televizijskog novinarstva Edvard R. Marou pažnju svoje emisije «See It Now» usmerio na Mekartijeve istrage.
Bio je to glas Edvarda R. Maroua u jednom od prenosa iz 1954. godine, a evo kako je to isto izvedeno u filmu, koji je naziv «LAKA VAM NOĆ I SA SREĆOM» dobio po rečenici kojom se Marou opraštao od gledalaca.
-
State of Play (2009)
Režija: Kevin Macdonald
Scenarijo: Tony Gilroy, Billy Ray, Matthew Michael Carnahan
Uloge: Russell Crowe, Ben Affleck, Rachel McAdams, Helen Mirren
Sinopsis: Napeti triler o kongresmenu i novinaru upletenima u u dva naizgled nepovezana slučaja brutalnih ubistava. Russell Crowe tumači Cala McCaffreya, iskusnog novinara koji postane opsednut rešavanjem tajanstvenog ubistva u političkim krugovima.
Šarmantni kongresmen Stephen Collins nalazi se u odboru za nadzor troškova obrane, a smatraju ga i budućnošću njegove stranke. Oči javnosti su uprte u njega sve dok njegova asistentkinja i ljubavnica ne bude ubijena. Tada sve tajne izlaze na videlo. McCaffrey dobija nalog od glavnog urednika da otkrije ko stoji iza ubistva, ali ima dvojbu; kongresmen je njegov dobar prijatelj i ne čini mu se moralno ida ga stražuje.
Dok on i njegova partnerka pokušavaju otkriti identitet ubice, slučajno otkrivaju dobro čuvanu tajnu koja može potresti celu zemlju. U gradu bogatih doktora i moćnih političara otkriće samo jednu istinu: kada su milioni u pitanju, ničiji ugled, ljubav ili život nisu sigurni.
-
Istinita priča (2015)
Originalni naziv: True story
Režija: Rupert Goold
Scenarij: Rupert Goold
Uloge: James Franco, Jonah Hill, Felicity Jones, Ethan Suplee, Maria Dizzia
Ovaj psihološki triler, temeljen na istinitim događajima, govori o osramoćenom novinaru (Jonah Hill) uvučenom u igru mačke i miša s optuženim ubojicom (James Franco) koji je preuzeo novinarev identitet.
Kada osramoćeni novinar „New York Timesa“ Michael Finkel (Jonah Hill) susretne optuženog ubojicu Christiana Longa (James Franco) – koji je preuzeo Finkelov identitet – njegova se istraga pretvori u nezaboravnu igru mačke i miša. Temeljena na stvarnim događajima, Finkelova neumorna potraga za Longovom istinitom pričom obuhvaća ubojstvo, ljubav, prijevaru i iskupljenje.
-
Istina (2015.)
Originalan naziv: The Truth
Režija: James Vanderbilt
Scenarijo: James Vanderbilt, Mary Mapes
Uloge: Cate Blanchett, Robert Redford, Dennis Quaid, Topher Grace, Elisabeth Moss.
Novinarska drama o emisiji koja je voditelja emisije i producentkinju koštala karijere.
Film se temelji na memoarima američke novinarke i producentice televizijskih vijesti „Mary Mapes Truth and Duty: The Press, the President and the Privilege of Power“. Naglasak je stavljen na kontroverziju oko Killianovih dokumenata, što je zapečatilo karijeru voditelja Dana Rathera i producentice Mary Mapes na CBS Newsu.
Novinarska drama koja govori o CBS-ovoj emisiji iz 2004. g. u kojoj su istraživali služenje vojnog roka tadašnjeg predsjednika Georgea W. Busha i lavini kritika koje su voditelja Dana Rathera i producenticu Mary Mapes koštale karijera. Priča o kontroverzi Killianovih dokumenata (tzv. Rathergate) i danima prije američkih predsjedničkih izbora 2004. g. Iskusni voditelj Dan Rather i producentica vijesti CBS-a Mary Mapes odlučili su objaviti prilog u emisiji 60 Minutes o tome kako je predsjednik Bush izbjegao novačenje za Vijetnam. Kritike na taj prilog koštale su ih karijera i ugleda.
-
Veronika Gerin (2003.)
Originalni naziv: Veronica Guerin
Žanr: triler kriminalistički biografski
Režija: Joel Schumacher
Scenarijo: Carol Doyle
Uloge: Cate Blanchett, Gerard McSorley, Ciarán Hinds, Brenda Fricker
Tragična priča o irskoj novinarki koja je razotkrila ključne ljude narkomanskog lanca. Istinita priča o Irskoj novinarki Veronici Gerin, reporterki Sandej Independenta, koja je razotkrila neke od najopasnijih kriminalaca i narkodilera u Dablinu devedesetih.
Veronika Gerin novinarka je Sandej Independenta. Piše o crkvenim skandalima i ekonomskoj korupciji. Ima skladan brak, malog sina i majku koja se moli Bogu da njenoj ćerci oduzmu vozačku dozvolu, jer uvek vozi prebrzo. Veronika je žustra, puna energije i entuzijazma, voli svoj posao, ali joj sve što je do tada radila počne da izgleda besmisleno kad u siromašnoj dablinskoj četvrti vidi šprice na sve strane, čak se i mala deca u pesku igraju odbačenim špricama, a ne mnogo stariji zavisnici, 13, 14, 15 godina, umiru od predoziranja lošom drogom u napuštenim zgradama. I dečaci i devojčice prostituišu se da bi nabavili heroin, ali je prva šprica uvek besplatna. Veronika je zgrožena i, iako je upozoravaju i kolege i prijatelj iz policije i porodica da se upušta u preopasne stvari, odluči da dođe do samog vrha narkomanske piramide. Javnost ćuti, a na protestnim marševima protiv droge učestvuje šačica ljudi. Tek kad su pokušali da je ubiju (ranjena je metkom u nogu) javnost čuje za njen rad, daje intervju na televiziji, ljudi je prepoznaju, a dileri postaju svesni da je sad još veća pretnja…. Godine 1994. u Irskoj broj zločina povezanih sa drogom bio je veći nego ikada. Bilo je 15.000 registrovanih zavisnika o heroinu, a velik broj umrlih bio je mlađi od 15 godina. Te godine Veronika Gerin odlučila je da istraži ko su ključne figure u narkomanskom lancu, a to ju je vodilo sve dublje i dublje u svet opasnih zločinaca. Ubili su je 19. juna 1996. godine. Svi u Irskoj sećaju se gde su bili u trenutku kad su čuli da je Veronika Gerin ubijena. U pogrebnoj povorci pratio ju je celi grad. Samo nedelju dana nakon njene smrti u Irskoj je donesen zakon po kom država može da oduzme imovinu onima koji su makar samo pod sumnjom da trguju drogom, a svi glavni vođe uhapšni su i kažnjeni. Nakon njenih članaka u protestnim marševima učestvovale su hiljade ljudi. Stopa zločina je pala. Film o Veronici Gerin režirao je Džoel Šumaher, prema scenariju Kerol Dojl i Meri Agnes Donohju. Na IFTA-i ga je publika proglasila najboljim irskim filmom. Na Festivalu političkog filma u SAD-u dobio je glavnu nagradu, a u San Sebastianu nagradu solidarnosti. Kejt Blanšet nominovana je za Zlatni globus i niz drugih nagrada za ulogu Veronike. Malu epizodnu ulogu u filmu ima sada velika muška zvezda Kolin Farel, koji je dobio MTV-jevu nagradu za filmsku ulogu.