Inđija čeka 16 godina regionalnu deponiju

Davne 2005. godine,  opština Inđija je pokrenula inicijativu za izgradnju regionalne deponije., potpisan je Sporazum o saradnji i formiranju regiona za upravljanje čvrstim komunalnim otpadom što čini prostor na kome živi nešto više od 250.000 stanovnika.

Potpisnici Sporazuma su bile opštine Inđija, Stara Pazova, Ruma, Irig, Šid, Sremski Karlovci i Pećinci. Međutim, ni nakon 16 godina regionalna deponija nije stavljena u funkciju a pojedine opštine, koje su bile potpisinici Sporazuma, su pronašle drugo rešenje za odlaganje komunalnog otpada. Od realizacije projekta se nije odustalo, sadašnja vlast u Inđiji kao rešenje za završetak regionalne deponije vidi ulazak u javno – privatno partnerstvo.

Uspostavljen je kontakt sa potencijalnim investitorom, firmom Ecogreen investments iz Dubai-ja Generalni menadžer firme iz Ujedinjenih Arapskih Emirata je državljanin Turske Cagatay Uraz, Sam projekat je dobio “zeleno svetlo” kako Komisije za javno – privatno partnerstvo tako i lokalnog parlamenta.

Međutim, prema izveštaju javnog preduzeća Ingrin, koji je usvojen na sednici SO Inđija 26. avgusta 2021. godine,  pandemija korona virusa je zaustavila projekat.

Početak izgradnje regionalne deponije

Sporazum o saradnji opština Srema Inđija, Stara Pazova, Ruma, Irig, Šid, Sremski Karlovci i Pećinci o formiranju  regiona za upravljanje čvrstim komunalnim otpadom potpisan je 2007. godine  Potpisnice Sporazuma o formiranju regiona su u potpunosti prepustile odgovornost opštini Inđija za investicije i upravljanje regionalnom deponijom što je definisano Aneksom sporazuma o saradnji koji je potpisan 2011. godine. Iste godine je sremskom regionu priključena i opština Pećinci.

Tadašnji predsednik opštine Inđija, Goran Ješić  objašnjava za IN Medija da je opština Inđija osnivač Javnog preduzeća za sakupljanje i odlaganje otpada i održavanje deponija „Ingrin“, koje će biti zaduženo za sakupljanje i odlaganje otpada i održavanje deponije.

 – Na osnovu studije koju je uradila AP Vojvodina je određena lokacija u blizini autoputa koja je dovoljno udaljena od svih naseljenih mesta i zadovoljava sve evropske standarde u domenu ekologije. Zemljište je otkupljeno i izgrađena je infrastruktura, a uz pomoć Vlade Republike Srbije i Fonda za zaštitu životne sredine, jednim delom iz Svetske banke i budžeta opštine Inđija obezbeđena su sredstva za izgradnju deponije. Radovi su počeli 2005. godine, obezbeđenjem bespovratne donacije od tadašnjeg Republičkog Fonda za zaštitu životne sredine omogućen je početak izgradnje prve faze. – kaže Goran Ješić

Prema njegovim rečima, prva faza je podrazumevala izgradnju dve kasete, saobraćajnice u okviru deponije, trafostanice i vage, kako bi se omogućilo nesmetano odlaganje otpada .

– Postojeća deponija je najveći zagađivač na teritoriji opštine Inđija i utiče na kvalitet vode i zemljišta, kao i na kvalitet vazduha jer je se neretko zapali. Isti problem imaju i u susednoj opštini Stara Pazova, koji su takođe bili potpisnici Sporazuma. – objašnjava Ješić i dodaje:

– Interes je bio da napravimo modernu deponiju koja će pre svega rešiti inđijski problem a zatim i problem svih lokalnih samouprava Srema.  Pored toga, prihodi tog preduzeća na godišnjem nivou bi bili oko 2, 4 miliona evra.  –  tvrdi Goran Ješić.

Međutim, izgradnja regionalne deponije je ubrzo stala jer je 2012. godine ukinutFond za zaštitu životne sredine  i nedostatak finansijskih sredstava je doveo do toga da opština Inđija nije bila u mogućnosti da sama završava projekat.  Goran Ješić kaže za IN Medija da se kao rešenje problema tada razmišljalo o ulaženju u javno – privatno partnerstvo.

– Kada je reč o javno – privatnom partnestvu ono je najbolje rešenje za kako komunalne poslove tako i javni prevoz. Naš prvi ugovor tog tipa je bio sa Lastom za javni prevoz a razmišljali smo i o ulasku u takav posao sa jednom firmom u Hrvatskoj sa regionalnom deponijom. Pored toga, obavljeni su ozbiljni razgovori sa austrijskom kompanijom Por kao i sa velikim brojem ozbiljnih kompanija iz Evrope ali i sa jednom firmom iz Izraela. –  kazao je Ješić.

Nekadašnji predsednik opštine, kaže da je do dolaska na vlast Srpske napredne stranke, odnosno juna 2016. godine dobar deo posla urađen.

 – Ostalo je da se izgradi upravna zgrada i eventualno vaga kao i montažni objekat gde bi se radila linija separacije smeća  ali i bez toga regionalna deponija je mogla da funkcioniše..- kaže nekadašnji predsednik opštine Inđija, Goran Ješić.

U međuvremenu, Srbija od 2017. godine ponovo dobija Zeleni fond, a on je osnovan četiri godine nakon što je prethodni Fond za zaštitu životne sredine ukinut. Iz Fonda je, kako su objavili mediji,  planirano finansiranje projekata u oblasti zaštite životne sredine. Te 2017. godine, predsednik opštine Vladimir Gak je za Al Jazeera Balkans izjavio da “Nadu za nastavak radova predstavnici opštine vide u javno-privatnom partnerstvu.”. 

Kako IN Medija saznaje od nekadašnjeg člana Saveta za urbanizam i zaštitu životne sredine, dve godine nakon te izjave, početkom oktobra 2019.godine, članovi pomenutog Saveta dobijaju materijal za sednicu u kom je Zaključak o prihvatanju teksta memoranduma u vezi sa uspostavljanjem regionalnog sistema za upravljanje otpadom sa firmom „Ecogreen investments“ Dubai UAE. Ubzo zatim, 11. oktobar 2019. godine,  odbornici u Skupštini opštine Inđija donose Odluku o opravdanosti pokretanja postupka javno – privatnog parnerstva bez elemenata koncesije.

Pored toga što je opština Inđija pronašla potencijalnog partnera, menjao se i osnovni projekat regionalne deponije. Umesto predviđenog plana da u okviru regionalne deponije budu uključene opštine Srema, nova vlast se odlučuje da javno preduzeće Ingrin bude regionalni centar za upravljanjem otpadom gradova i opština istočnog Srema (Inđija, Ruma, Irig, Sremski Karlovci, Pećinci i Stara Pazova) i Banata (Zrenjanin, Sečanj, Žitište, i Titel).

Međutim, iz projekta se, po svemu sudeći,  isključila potpisnica prvobitnog Sporazuma, opština Ruma čiji su predstavnici najavili priključenje na sistem regionalne deponije „Srem – Mačva“. 

Vlast ne obaveštava javnost

Uvidom u dokumentaciju koja je dostavljena članovima Saveta za urbanizam i zaštitu životne sredine IN Medija saznaje da je generalni menadžer  firme iz Ujedinjenih arapskih zemalja, koja je potencijalni partner opštini Inđija, državljanin Turske  Cagatay Uraz.

Cagatay Uraz je direktor jednočlanog društva za spoljnu i unutrašnju trgovinu i usluge u prometu Novometal doo sa sedištem u Petrovaradinu.  Pomenuti Novometal doo je osnovan 25. novembra 2006. godine.  Do 14.05.2012. godine ovaj državljanin Turske je bio zastupnik firme Steel – Impex doo.

Kada je reč o uspostavljanja javno – privatnog partnerstva opštine Inđija i kompanije iz Dubai-a, u kojoj je Cagatay Uraz generalni menadžer, to gotovo da nije vest u lokalnim medijima naročito onih koji za “praćenje rada lokalne samouprave” dobijaju novac iz budžeta na osnovu konkursa koji raspisuje opština Inđija.

Na sednici lokalnog parlamenta u Inđiji, održanoj 16. oktobra 2020. godine,  odbornici su podržali izveštaj o radu javnog preduzeća Ingrin u kom se može pročitati da je odobren projekat javno – privatnog partnerstvo sa „Ecogreen investments“ Dubai UAE ali javnost u ovom sremskom gradu nije preko lokalnih medija mogla da dobije bilo kakvu informaciju o tome.

Novinaru IN Medija je potvrđeno u JP “Ingrin” da je budući partner opštine Inđija u završetku radova na izgradnji regionalne deponije firma iz Dubai-ja.  Na pitanje novinara IN Medija “Zbog čega javnost nije upoznata sa detaljima projekta kao i sa informacijama o potencijalnom partneru opštine Inđija?”, direktor JP “Ingrin”  Momčilo Malešević kaže da će biti upoznata kada projekat počne da se realizuje.

 – Nismo obavestili javnost dok ne krene prva lopata odnosno dok radovi na završetku regionalne deponije na budu krenuli. – objašnjava Malešević. Ipak, direktor JP “Ingrin” kaže da veruje da će do nastavka izgradnje regionalne deponije doći jer ima uveravanja potencijalnog partnera.

 – U kontaktu smo sa predstavnicima Ecogreen investments iz Dubaija i imamo njihova uveravanja da novac nije problem jer bi se odmah uložilo oko 2 do 3 miliona evra kako bi se deponija stavila u funkciju. Pored toga, tu je dogovor Vlade Republike Srbije kao i Vlade Ujedinjenih Arapskih Emirata, i tu očekujemo da će posao dobro biti odrađen. – kaže Milešević i dodaje da će javnost biti o svemu obaveštena kada radovi i zvanično krenu.

S druge strane, Nemanja Nenadić iz Transparentnost Srbija kaže da bi javnost morala biti obaveštena o detaljima javno – privatnog partnerstva.

 – Opština Inđija ima odobreno javno – privatno partnersvo, ali partnera nisu birali u postupku nabavke, već na osnovu međudržavnog sporazuma sa Emiratima. To mi je malo neobična situacija, jer koliko znam ono što ide na osnovu međudržavnog sporazuma uopšte ne prolazi kroz odobrenje komisije za JPP. Najbolji primer za to je  Beograd na vodi. Ukoliko su pregovori u toku, onda bi trebalo da obaveste javnost o čemu se pregovara . Nevolja je što ništa od toga nije uređeno zakonima – dužnost objavljivanja ugovora i slično, jer su takve obaveze propisane samo kada se primenjuje procedura nabavki. – objašnjava Nenadić.

Nekadašnji predsednik opštine Inđija Goran Ješić kaže da bi u slučaju ulaska u javno – privatno partnerstvo građani te sremske opštine svakako imali benefit ali da se prilikom odabira partnera mora biti oprezan.

 – Nije mi jasno zbog čega su krenuli u priču sa pomenutom kompanijom jer su investicije iz Emirata sumnjive  čega smo svesni, naročito mi u Vojvodini. Dakle, nije sporno ulaziti u javno – privatno partnerstvo ali je jako bitno ko je partner jer je reč o novcu građana, u ovom slučaju Srema i Banata . Koji moraju biti upoznati sa celom pričom. – ističe Ješić.

Miodrag Blečić (IN Medija)